«گزاره های شعاری» و زمینه های پیدایش آن در داستان های «سیمین دانشور» بر پایه دیدگاه «بختین»

این پژوهش با توجه به دست­آوردهای «میخاییل بختین» (1975-1895) آهنگ آن دارد که «شعار» در داستان­های «سیمین دانشور» را کندوکاو نماید. پیش پندار آغازین این جستار آن است که دانشور روند داستان­نویسی را به سوی «گزاره­های شعاری» کشانده است. هر چه از نخستین نوشته­های او به پایان آن­ها نزدیک می­شویم، گرایش به شعار چنان گسترده می­شود که داستان، ماهیت خود را از دست داده و بیش­تر نقش و نگاشتی از تک­گویی در آن دیده می شود. از این رو گرایش به «شعار» که یکی از نشانه­های متنِ تک­گوست، «چندصدایی» را در این داستان­ها بسیار کم­رنگ ساخته است. این گزاره­های شعاری چیده شده در داستان هستند، قلمرو خاصی ندارند و ماهیت آن­ها گفت­وگویی نیست؛ بنابراین مکالمه پویا نیز در این بخش ها وجود ندارد. این نوشتار با یاری از اندیشه­ها و نوشته­های بختین به بررسی نوشتار گزاره­ای در داستان­های دانشور پرداخته است. در این میان پنج زمینه در داستان­ها وجود دارد که بسترساز شعاری­شدن داستان­ها گردیده است. این جستار، ویژگی­هایی را که گزاره­های شعاری در آن پدید آمده­اند، بررسی کرده است. گردآوری داده­ها به پشتیبانی فن کتابخانه­ای و فیش­برداری انجام یافته، همچنین داده­های آماری که بر پایه «واحد جمله» گردآوری گشته­اند، نمودار پراکندگی شعارها در داستان­های کوتاه و بخش­های چندگانه رمان­ها است که بررسی آن با روش «تحلیلی–توصیفی» انجام شده است.